შოტლანდიის სასამართლო
სისტემა
·
უზენაესი სასამართლო და მისი დანაყოფები
-
სესიათა სასამართლო
-
სისხლის სამართლის სასამართლო
·
ედინბურგის შერიფთა სასამართლო
·
სპეციალური სასამართლო ტრიბუნალები
შოტლანდიას უზენაესი სასამართლო წარმოადგენს ამ ქვეყნის უმაღლესს სამართლებრივ ორგანოს, რომელიც იყოფა ორ შტოდ:
1.
სესიათა სასამართლოდ (Court of Session)
2.
იუსტიციის, იგივე სისხლის სამართლის უზენაესი სასამართლო
( The high court of Justiciary)
სესიათა სასამართლო არის შოტლანდიის უზენაესი სასამართლოს
სამოქალაქო საქმეების განხილვის ორგანო, რომელიც მდებარეობს ედიმბურგის პარლამენტში.
ეს ორგანო წარმოადგენს როგორც პირველი ინსტანციის ასევე სააპელაციო საქმიანობის ობიექტს.
თავის მხრივ სესიათა სასამართლო იყოფა ორ შიდა(inner
house) და გარე(outer house) საინსტაციო პალატად.
საგარეო პალატა (outer house)
შოტლანდიის გარეო პალატა შედგება 22 ლორდის ადგილისაგან,
რომელსაც განსაკუთრებულ შემთხვევებში ემატემა ნაფიცმსაჯულთა ადგილებიც. პირველი ინსტანციით
ამ პალატაში ძირითადად ხდება კომერციული, სამართლებრივი თუ სახელშეკრულებო საკითხებთან
დაკავშირებული კანონდარღვევათა საქმეების მოსმენა. რაც შეეხება სააპელაციო საქმეებს
ის ეფუძნება ბრიტანეთის უზენაეს სასამართლოს.
საშინაო პალატა (INNER house)
შოტლანდიის საშინაო ინსტანციის პალატა იყოფა ორ თანაბარ
სამმართველოდ: პირველ და მეორე ქვედანაყოფებად. ქვედანაყოფებს ხელმძღვანელობს ლორდ
პრეზიდენტი და მისი წარმომადგენელი ლორდ იუსტიციარ- კლერკი.თითოეულ ქვედანაყოფს ოფიციალურად
ჰყავს 6 მოსამართლე. თუმცა საქმეებს ძირითადად 3 მოსამართლე ისმენს, მაგრამ თუკი საქმე რთული და სერიოზულია სასამართლოს შესაძლოა
5მდე მოსამართლეც დაესწროს.
შოტლანდიის უზენაესი სასამართლოს მეორე მნიშვნელოვანი
სამართლებრივი შტო გახლავთ სისხლის სამართლის
უზენაესი სასამართლო (the high court of justiciary), რომელიც განიხილავს სერიოზულ
კრიმინალურ საქმეებს, როგორიცაა: მკვლელობა თუ გაუპატიურება ან სხვ.სასამართლო შედგება
ერთი მოსამართლისა და 15 ნაფიცმსაჯულისაგან.
მოცემული ორგანოს მნიშვნელოვანი ფილიალები მდებარეობს
შოტლანდიის დედაქალაქში, ედინბურგში და შოტლანდიის სხვა ქალაქებში როგორიცაა: გლაზგო
და აბერდინი.პერიოდული სხდომები მიმდინარეობ 8 სასამართლო ოლქში.ესენია: დანდე(Dundee)
დანფერმლაინი( Dunfermline), დუმბარტონი,ინვერნესი,კილმერნოკი,ლივინგტონი,პერსი,პაისლეი.
ამათგან რეგულარული სასამართლო სხდომები წარმოებს ედინბურგის
შერიფთა სასამართლოში.
უზენაეს სასამართლოს ხელმძღვანელობს გენერალური ლორდ
იუსტიციარი და ლორდ-კლერკ- იუსტიციარი.
სააპელაციო სასამართლოს საქმეებს ძირითადად ისმენს
3 მოსამართლე, თუმცა სერიოზული დანაშაულის შემთხვევაში დასაშვებია 3-ზე მეტი მოსამართლის
ყოფნაც სასამართლო პროცესზე.
ედინბურგის შერიფთა სასამართლო
ედინბურგის შერიფთა სასამართლო ძირითადად ორივე სახის
კრიმინალურ და სამოქალაქო საქმეებს განიხილავს და შედარებით დაბალი რანგის სასამართლო
ორგანოა.
მნიშვნელოვან კრიმინალურ საქმეებს ისმენს მოსამართლე
ნაფიცმსაჯულებთან ერთად, ხოლო შედარებით ნაკლებმნიშვნელოვანს მხოლოდ მოსამართლე.
სამოქალაქო საქმეების მოსმენა მხოლოდ ერთი შერიფის(მოსამართლის)
დასწრებითაც ხორციელდება.
შოტლანდიის ყველაზე დაბალი რანგის სასამართლო ორგანოს
წარმოადგენს მშვიდობიანი სამართლის სასამართლო (the justice of the peace court), ამ ორგანოს სტიპენდიანტ მაგისტრატთა სასამართლოსაც
ეძხიან, რომელიც გლაზგოში მდებარეობს. მოცემულ სასამართლოს აქვს სხვა ფილიალებიც სწორედ
იმ ქალაქებში, სადაც გადანაწილებულია შერიფთა სასამართლო.
2008 წლიდან 2010 წლამდა მოხდა მშვიდობიანი სასამართლოს
ფორმირება როგორც საოლქო სასამართლოდ, რომელსაც დღესდღეობით ადგილობრივი ხელისუფლება
განკარგავს.
სპეციალურ საქმეებთან დაკავშირებით შოტლანდიას აქვს
კიდევ ორი სასამართლო:
1.
ლორდ ლიონის სასამართლო, განიხილავს ჰერალდიკასთან დაკავსირებულ
საქმეებს
2.
შოტლანდიის მიწათა სასამართლო, რომელიც არეგულირებს
კონფლიქტებს ლენდლორდებსა თუ მოიჯარეებს შორის.
2012 წლის 8 ივნისიდან უზენაესი სასამართლოს გენერალური
იუსტიციარი - ლორდი გილია, ხოლო ლორდ-იუსტიციარ-კლერკი ლორდ ქარლვეი 2012 წლის 15 აგვისტოდან.
მიუხედავათ იმისა რომ შოტლანდიას სხვა ქვეყნებისგან
განსხვავებით(რომელიც შედის ბრიტანეთის გაერთანებული სამეფოს შემადგენლობაში) აქვს
საკუთარი სასამართლო, ბრიტანეთი უზენაესი სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილებები
მისთვის სავალდებულო ხასიათს ატარებს.
ეკატერინე კვანტალიანი
No comments:
Post a Comment